قدس آنلاین- روز عرفه از اعیاد عظیم است، اگرچه به اسم عید نامیده نشده و روزی است که حق تعالی بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود فراخوانده و سفره‌های جود و احسان خود را برای ایشان گسترانیده و شیطان در این روز خوار و حقیرتر و رانده‌تر و در خشمناک‌ترین اوقات خواهد بود.
پس در این روز، اهل ایمان به زیر آسمان روند و اعتراف و اقرار کنند نزد حق تعالی به گناهان خود تا سعادتمند شوند.
ما هم امروز همچون حجاج بیت الله الحرام خدا را می‌خوانیم؛ بار الها! تو را می‌خوانیم به پاکی و خلوص بندگی در صحرای عرفات، به تکاپوی حاجیان؛ آنگاه که جان مشتاق را برای لقای تو روانه آسمان زلال عرفه می‌کنند.
پروردگارا! دل‌های ما برای آشنایی و آشتی با تو، بی تاب‌تر از همیشه است و تنها دارایی مان در پیشگاه تو، دعایی است که به آن وعده اجابت داده‌ای.
الهی! چنان به عشق خود ما را بنواز و یاری مان کن تا دیده‌های مان؛ به فراتر از نشانه‌هایت دل مشغول دارد و از درک نور تو که آفاق را روشن کرده، بازنماند.
بارالها! چنان خود را بر ما بنما که بی واسطه و با شهود قلب، شیفته جمال نورانی تو شویم...
همزمان با فرا رسیدن روز عرفه و در آستانه عید سعید قربان، فضائل و برکات این روز و ارتباط آن با قربانی کردن را از دیدگاه حجت الاسلام والمسلمین دکتر مسعود عالی؛ مبلغ و کارشناس معارف اسلامی مورد بحث و بررسی قرار داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
جناب استاد عالی! عرفه به چه معناست و چرا از این روز به عنوان عید عظیم یاد شده است؟
عرفه به معنای شناخت است، این روز از این جهت عرفه نامیده شده تا انسان فصل جدیدی از خداشناسی و خودشناسی را درک کند. در این روز درهای رحمت خدا به روی بندگان باز است. سفارش شده از خدا ناامید نباشیم و هرچه می خواهیم از او بطلبیم.
وقوف در عرفات بدان معناست که انسان به معارف الهی واقف و آگاه شود، روز عرفه حجاج در سرزمین عرفات توقف کرده و با خدا خلوت می‌کنند. آن‌هایی هم که موفق به حضور در عرفات نشده‌اند، در اماکن مذهبی دل به خدا می‌سپارند تا در پس عرفان جاری دعای عرفه خوشه رستگاری و انس با خدا بچینند.
در حقیقت عرفه به معنای شناخت خویشتن گمشده است. خویشتنی که در اسارت زنگار گناه محبوس شده و می‌خواهد در پناه بیان بی نظیر سیدالشهدا(علیه‌السلام) با خدای خویش نجوا کند.
وقتی به فرازهای دعای عرفه توجه می‌کنیم می‌بینیم امام حسین(علیه‌السلام) در هر جمله دعا اوج بندگی و ستایش پروردگار را به نمایش گذاشته‌اند. آنجا که از شیوه آفرینش خود می‌گویند و اعضا و جوارح بدنشان که خدای متعال به نظم و قاعده و با حکمت تک تک آن‌ها را آفریده است.
این دعا سرمایه بزرگ بندگی است که از زبان پربرکت سالار شهیدان برای ما به یادگار مانده تا در هر لحظه خدا را با این بیان و دیدگاه بخوانیم و به باور من، بنده عرفه فرصتی برای بازگشت است به سوی خدایی که شاید خدای ناکرده از در غفلت نعمت هایش را فراموش کرده‌ایم یا این که آن چنان که باید قدرشناس نباشیم.
از نگاه شما نقطه اوج دعای عرفه کدام بخش است؟
تمامی فرازهای دعا سرشار از درس بندگی عاشقانه خداست. اما آنجا که حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) می‌فرمایند: «خدایا خودم ودینم را حفظ کن و محافظتم کن و در خانواده و مالم جانشین من باش و در آنچه روزی‌ام کرده‌ای برکت ده و مرا در پیش خودم خوار کن و در چشم مردم بزرگم کن و از شر جن و انس به سلامتم بدار و به گناهان رسوایم مکن و به اندیشه های باطنم سرافکنده‌ام مکن و به کردارم دچارم مساز و نعمت‌هایت را از من مگیر و بجز خودت به دیگری واگذارم مکن.» این کلام امام معصوم نقطه تأکیدی برای ماست که فراموش نکنیم آن که ما را عزت و سربلندی می‌دهد خداست. اگر نظر رحمت خویش را از ما بگیرد، معلوم نیست به چه سرنوشتی دچار شویم. متأسفانه برخی افراد با یک موفقیت یا یک شهرت کاذب خدا را فراموش می‌کنند. اثری از یاد و نام خدا در زندگی آن‌ها نیست. این یک نقصان بزرگ برای بشر است که با یک بیماری از هم گسسته می‌شود و قدرت و هیبت خود را از دست می‌دهد. یادمان باشد اگر امروز سرمایه‌ای اجتماعی برای کشورمان محسوب می‌شویم، به خواست و اراده خداست. اگر او بخواهد یکشبه همه چیز را با یک گناه و ناسپاسی از دست می‌دهیم.
دعای عرفه به ما می‌گوید تا زنده‌ایم بنده حقیقی خدا باشیم. چنان که مولا و پیشوایمان سیدالشهدا(علیه السلام) از جان و مال خویش برای کسب رضای خدا و بندگی عارفانه و خالصانه گذشت و آن صحنه‌های شورانگیز کربلا را به یادگار گذاشت.
یادمان باشد، امروز با گذشت قرن‌ها از شهادت امام حسین(علیه السلام) هر روز بر خیل عاشقان حضرتش افزوده می‌شود و نام مبارکش بر تارک تاریخ می‌درخشد.
بهترین مکان برای قرائت دعای پرفیض عرفه کجاست؟
خواندن دعای عرفه در عرفات صفای ویژه‌ای دارد؛ اما به وقوف در مکان دیگری هم برای قرائت این دعا سفارش شده است، در حرم امام حسین(علیه‌السلام) که فرشته‌ها اول در کربلا فرود می آیند. اما شاید برای همه میسر نشود به کربلا بروند، اما از هر جایی که هستیم دلمان را روانه آنجا کنیم؛ زیرا خدای سبحان در مقابل شهادت عارفانه امام حسین (علیه السلام) چهار خصلت به ایشان عنایت کرد؛ در خاک قبرشان شفا قرار داد و دعا را در زیر گنبد حضرتش اجابت می‌کند. ائمه (علیهم السلام) را از فرزندان ایشان قرار داد و روزهایی که زائران به زیارت مزارشان می روند را جزو عمرشان به شمار نمی‌آورد.
اما مکان دیگر، حضور در مسجد است که خدا می فرماید: «بدانید که خانه‌های من در زمین مساجد است و خوشا به حال بنده‌ای که در خانه‌اش تطهیر و غسل کند، سپس مرا در خانه‌ام زیارت کند.»
یادمان باشد، خدا کریم‌تر از آن است که زائر و خواهان خود را دست خالی بازگرداند.
مهم‌ترین نکته‌ای که در دعای عرفه باید به آن توجه کنیم، چیست؟
سعی کنیم در روز عرفه موقعیت خود را بشناسیم تا توحید و نفی شرک را در سراسر وجودمان جاری کنیم، زیرا عبادت بدون شناخت، نشاط ندارد. عبادت بی روح نه تنها مفید نیست، بلکه در بسیاری از موارد، گمراه کننده است. چنان که امام صادق(علیه‌السلام) می‌فرمایند: «یک ساعت اندیشیدن بهتر از یک سال عبادت بدون فکر و شناخت است.»
در روز عرفه خودمان را محاسبه کنیم تا اگر خطایی در وجودمان جای گرفته موفق به توبه حقیقی شویم. چنان که حجاج هم در عرفات در پیشگاه رب العالمین به گناهانشان اعتراف کرده و تصمیم می‌گیرند خود را از شیطان و شیطنت‌ها دور نگه دارند.
چه ارتباطی میان عرفه و عید قربان وجود دارد؟
عرفه یک روز پیش از عید قربان است. حکمت خدا بر این استوار است که انسان اول خودش را در دعای عرفه بشناسد، از شیطان و گناه دوری کند و پس از شست وشوی دل در دریای رحمت عرفه، نفس خویش را در برابر پروردگار یکتا قربانی کند. مؤمنانی که در عرفه موفق به شناخت خود و جایگاه خدای متعال در زندگی شان می‌شوند، نفس خود را برای کسب رضای الهی زیر پا می‌گذارند؛ بی‌تردید مورد قبول و پذیرش خدا هستند و کسانی که عظمت عرفه را درک نکنند موفق به درک عید قربان، عید بزرگ حج نمی‌شوند.
نظر شما